Στον χορό και δει στον αθλητικό χορό είναι σύνηθες να κληθούν οι επαγγελματίες υγείας να αντιμετωπίσουν κακώσεις που σχετίζονται με την ποδοκνημική άρθρωση. Θεράποντας – θεραπευτής και θεραπεύομενος πρέπει να συνεργαστούν με σκοπό την ίαση και πλήρη αποκατάσταση του τραυματισμού τόσο για να αποτρέψουν τυχόν υποτροπή, όσο και για να προλάβουν συνοδά προβλήματα σε γειτονικές αρθρώσεις που επηρεάζονται από την μη ομαλή λειτουργία της ποδοκνημικής άρθρωσης.

Στο εν λόγω άρθρο καταγράφονται επιγραμματικά:

♦    τα ανατομικά στοιχεία της άρθρωσης που εξετάζουμε

♦    τα στατιστικά στοιχεία των τραυματισμών στον αθλητικό χορό

♦    οι συνήθεις παθήσεις αυτής

♦    τα κλινικά στοιχεία έπειτα από έναν τραυματισμό

♦    οι ενέργειες του θεράποντα και του θεραπευτή

Τέλος, θα πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα πως ο ασθενής δεν είναι σε θέση να παρακάμψει ούτε τον ορθοπαιδικό ιατρό, αλλά ούτε και τον φυσικοθεραπευτή. Για τους στόχους θεραπείας και τα μέσα που χρησιμοποιούνται είναι αποκλειστικά  υπεύθυνοι οι επαγγελματίες υγείας.

Συνδεσμικές κακώσεις Ποδοκνημικής άρθρωσης

 

Η ποδοκνημική άρθρωση περιλαμβάνει ένα πλήθος οστών και θυλακοσυνδεσμικών στοιχείων.

Ανατομικά, η ποδοκνημική αποτελείται από το έξω σφυρό, το οποίο αντιστοιχεί με το κάτω άκρο της περόνης. Στην έσω επιφάνεια εντοπίζεται το έσω σφυρό και ο αστράγαλος.

Συνδεσμικά, καταγράφονται ο έσω πλάγιος σύνδεσμος ή δελτοειδής και ο έξω πλάγιος σύνδεσμος. Επιπλέον, η κάτω κνημοπερονιαία συνδέσμωση, η οποία με τη σειρά της περιλαμβάνει την έσω επιφάνεια της περόνης και την περονιαία εντομή. Οι σύνδεσμοι της εν λόγω συνδέσμωσης είναι τρεις (3):

• Ο οπίσθιος κνημοπερονιαίος σύνδεσμος
• Ο κάτω εγκάρσιος σύνδεσμος
• Ο μεσόστεος

Η ποδοκνημική δέχεται φορτία ίσα με το ήμισυ του σωματικού βάρους κατά τη στήριξη και πολλαπλάσια αυτού κατά το τρέξιμο ή το άλμα. Έτσι, συναντώνται πολύ συχνά διαστρέμματα σε αυτή την άρθρωση. Αξιόλογο θα ήταν να σημειωθεί πως αποτελούν το 15% των αθλητικών κακώσεων! Μάλιστα, το 40% αυτών ενδέχεται να οδηγήσουν μελλοντικά σε χρόνια αστάθεια. Πιο συχνά, σε ποσοστό που αγγίζει το 85%, οι γιατροί καλούνται να αντιμετωπίσουν διαστρέμματα στον έξω πλάγιο σύνδεσμο. Σε άλλες, πάλι, μελέτες έχει καταγραφεί πως το 42,4% των χορευτών έχει υποστεί στο παρελθόν τουλάχιστον ένα (1) τραυματισμό στα κάτω άκρα.

 

Πρέπει να υπογραμμισθεί πως το 75% των τραυματισμών των τενόντων της εν λόγω άρθρωσης συνυπάρχουν με παθήσεις των οστών και των θυλακοσυνδεσμικών στοιχείων. Αυτό συμβαίνει διότι οι επαγγελματίες χορευτές λόγω των υψηλών απαιτήσεων τόσο σε μυοσκελετικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο πρέπει να πετύχουν και να διατηρήσουν το επίπεδο των ικανοτήτων και της δραστηριότητάς τους προκαλώντας πλειάδα συνδρόμων υπέρχρησης.

 

Μερικές από τις συνήθεις παθήσεις της ποδοκνημικής άρθρωσης είναι:

√    Πελματιαία απονεύρωση ( plantar fasciitis)

√    Νεύρωμα Morton

√    Κατάγματα κόπωσης

√    κ.ά.

 

 

 

Κλινική εικόνα συνδεσμικών κακώσεων

√    Πόνος αντίστοιχα με τη συνδεσμική κάκωση

√    Οίδημα

√    Εκχύμωση

√    Δυσχερής λειτουργία του μέλους

 

Μόλις ο ασθενής απευθυνθεί στον ορθοπαιδικό, εκείνος με τη σειρά του θα προβεί σε μία σειρά εξετάσεων, - όπως είναι η μαγνητική τομογραφία ( MRI ), ο υπέρηχος ( US ), η ακτινογραφία ( α/α) και η κλινική εξέταση (ψηλάφηση, κλινικά τεστ) -, προκειμένου να διαγνώσει εάν υπάρχει κάκωση στην περιοχή και ποιό το είδος / τύπος αυτής (λ.χ. οστική ή συνδεσμική, 1^ου – 2^ου – 3^ου βαθμού).

Η αποκατάσταση στις κακώσεις της ποδοκνημικής άρθρωσης είναι ιδιαίτερα σημαντική, τόσο για την πρόληψη σοβαρών επιπλοκών, όσο και γιατί η δυσλειτουργία και η αστάθεια αυτής επηρεάζουν αρνητικά την ομαλή λειτουργία των γειτονικών αρθρώσεων. Μάλιστα, οι πιθανότητες εμφάνισης παθολογίας στο γόνατο, το ισχίο και την Σ.Σ. (σπονδυλική στήλη) αυξάνονται δραματικά δεδομένης της διαταραχής της ισορροπίας του σώματος.

 

 

 Η φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση σε κάθε περίπτωση μυοσκελετικής βλάβης χωρίζεται σε τρία (3) στάδια:

√    Ακινητοποίηση

√    Κινητοποίηση

√    Ενδυνάμωση

 

Στάδιο Ακινητοποίησης

          »  Στόχοι θεραπείας

• Πρόληψη αναπνευστικών επιπλοκών ( περίπτωση που ο ασθενής είναι κλινήρης)
• Πρόληψη μυϊκής ατροφίας
• Αποφυγή κατακλίσεων (περίπτωση που ο ασθενής είναι κλινήρης )
• Διατήρηση μυϊκής ισχύος υγιούς και πάσχοντος σκέλους

          »  Μέσα θεραπείας

• Κρυοθεραπεία
• Μάλαξη (αποφεύγοντας την εστία της κάκωσης)
• Αναπνευστική φυσικοθεραπεία
• Κινησιοθεραπεία

         »  Χρήσιμες συμβουλές

            ♣ Σε περίπτωση που δεν έχει τοποθετηθεί γύψος στην περιοχή, ο ασθενής πρέπει να ελέγχει:

• Την μορφή των δακτύλων της ποδοκνημικής
• Τις μεταβολές στο χρώμα και στο δέρμα της περιοχής
• Το οίδημα της άρθρωσης
• Τη θερμοκρασία
• Την ευαισθησία στην πίεση
• Τις διαταραχές της αισθητικότητας
• Τη θέση ποδοκνημικής
• Την κινητικότητα της ποδοκνημικής

 

            ♣Σε περίπτωση που έχει τοποθετηθεί γύψος, ο ασθενής απλά ελέγχει:

• Το χρώμα
• Τη θερμοκρασία
• Την κινητικότητα των δακτύλων

 

Στάδιο Κινητοποίησης

        »  Στόχοι θεραπείας

• Ενδυνάμωση πάσχοντος σκέλους

• Σταδιακή φόρτιση πάσχοντος σκέλους

• Ισχυροποίηση μυοσκελετικού συστήματος της ποδοκνημικής

• Αύξηση του εύρους κίνησης της ποδοκνημικής

• Βελτίωση της γενικής φυσικής κατάστασης

 

        »  Μέσα θεραπείας

• Μαγνητικά πεδία

• Θερμοθεραπεία

• Κρυοθεραπεία

• Μάλαξη - υδρομάλαξη

• Ηλεκτροθεραπεία

• Κινησιοθεραπεία

      »   Στην κινησιοθεραπεία δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στις ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας στοχεύοντας στη βελτίωση του συντονισμού του κάτω άκρου.

 

          »  Προσοχή!

Σε αυτό το στάδιο απαγορεύονται:

• Παθητικές κινήσεις

• Στροφικές κινήσεις του πάσχοντος μέλους έχοντας το σταθεροποιημένο στο έδαφος

• Μάλαξη στην εστία της κάκωσης

• Διατάσεις

• Υπερβολική κόπωση

• Έλξεις

 

Στάδιο Ενδυνάμωσης

Η ενδυνάμωση ξεκινάει μόλις ο θεράποντας ιατρός και ο θεραπευτής βεβαιωθούν για την αποκατάσταση των μυϊκών και θυλακοσυνδεσμικών βλαβών. Στην περίπτωση αυτή, το πρόγραμμα εκτελείται χωρίς περιορισμούς. Μάλιστα, σε αυτό το στάδιο η εφαρμογή διατατικών ασκήσεων εφόσον παρατηρηθεί περιορισμός της κινητικότητας της άρθρωσης.

          »  Στόχοι θεραπείας

• Ισχυροποίηση του μυοσκελετικού συστήματος της άρθρωσης

• Βελτίωση της συνεργίας και του συντονισμού των κινήσεων της ποδοκνημικής

• Επίτευξη πλήρους εύρους κίνησης της ποδοκνημικής και των δακτύλων

         

         »  Μέσα θεραπείας

• Μαγνητικά πεδία
• Θερμοθεραπεία
• Κρυοθεραπεία
• Μάλαξη – υδρομάλαξη
• Ηλεκτροθεραπεία
• Υδροθεραπεία
• Κινησιοθεραπεία

      »   Στην κινησιοθεραπεία δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στις ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας στοχεύοντας στη βελτίωση του συντονισμού του κάτω άκρου.

 

 

 Αρθρογραφία – Βιβλιογραφία

1. Nili Steinberg, Itzhak Siev-Ner, Smadar Peleg, et al., Injuries in Female Dancers Aged 8 to 16 Years. Journal of Athletic Training, 2013 Jan/Feb; 48 (1): 118-123
2. Elias I., Zoga AC., Raikin SM., et al., Bone stress injury of the ankle in professional ballet dancers seen on MRI., 2008 Mar 28; 39 (9): 10.1186/1471-2474-9-39
3. Hodgkins CW., Kennedy JG., O'Loughlin PF., Tendon injuries in dance., 2008 Apr;27(2):279-88: 10.1016/j.csm.2007.12.003.
4. Khoury V., Guillin R., Dhanju J., Cardinal E., Ultrasound of ankle and foot: overuse and sports injuries., 2007 Jun;11(2):149-61.
5. Haverstock BD., Foot and ankle imaging in the athlete., 2008 Apr;25(2):249-62, vi-vii.: 10.1016/j.cpm.2007.12.005.
6. Zöch C., Fialka-Moser V., Quittan M., Rehabilitation of ligamentous ankle injuries: a review of recent studies., 2003; 37: 291–295
7. Χατζηπαύλου Α., Κοντάκης Γ., Κακώσεις των οστών και των αρθρώσεων, Πασχαλίδης 2003; 12 (3):209 – 19
8. Κοτζαηλίας Δ., Φυσικοθεραπεία σε κακώσεις του μυοσκελετικού συστήματος,  University Studio Press 2008; 9: 239 – 48